Öznur BİÇER
19.04.2023
KASSANDRA
Herkese merhaba... Bu yazımda Yunan mitolojisinde Troya Kralı’nın kızı olan Kassandra’yı konuşacağız. Öncelikle Kassandra kim ve neler yaşamış onlara bir bakalım…
Kassandra, Troya kralı Priamos ve kraliçe Hekabe’nin kızı, Hektor ve Paris’in de kardeşidir. Hektor ve Paris’i Troya Savaşı’ndan hatırlıyoruz; hani Paris’in en güzel kadını olan Helen’i kaçırıp başlattığı savaş. Ailenin üzerinde genel olarak bir talihsizlik hüküm sürmektedir. Hektor Troya Savaşı’nda Akhilleus tarafından öldürülür, Paris ise Akhilleus’u (aşil) topuğundan vurarak öldürür daha sonra ise Herakles’in (Herkül olarak da bilinir) zehirli okuyla (zehir Hera’nın kanı olarak da bilinir) yaralanır ve daha sonra zehrin vücuduna yayılmasıyla ölür.
“Acı, bize birbirimizi hatırlatsın. Sonradan karşılaştığımızda ondan tanıyacağız birbirimizi, bir sonra varsa eğer.”
Kassandra’nın kim olduğunu öğrendik, peki trajik hikayesi nedir gelin şimdi de ona bakalım. Kassandra geleceği gören kahinlerden biri olmak ister. Kahinlikle özdeşleştirilen tanrı ise Zeus ve Leto’nun ikizlerinden biri olan Apollon’dur (kardeşi Artemis). Apollon aynı zamanda tüm sanatların, müziğin, güneşin, şiirin ve ateşin tanrısı olarak da geçer. Ve geleceği görme yetisini istediği insana verebilmektedir.
"Karıncalar gibi her ateşe atıyoruz kendimizi. Her suya. Her kan seline. Yalnızca görmek zorunda kalmamak için. Neyi? Kendimizi."
Günlerden bir gün Apollon Kassandra’yı görür ve gördüğü an aşık olur. Tabii tanrımız durur mu hemen gider aşkını söyler güzeller güzeli Kassandra’ya. Kassandra’nın ise pek gönlü yoktur çünkü geleceği görmek istediği gibi aynı zamanda bakire bir rahibe olarak kalmak istemektedir, yine de bunu ona söylemez. İsteğini yerine getirirse onunla birlikte olabileceğini söyler. Apollon da onaylar ve hemen orada geleceği görme yetisini ona verir. Ancak Kassandra sözünde durmaz, onu istemediğini ve onunla birlikte olmayacağını söyler. Buna çok sinirlenen Apollon da Kassandra’nın ağzının içine tükürür, böylece artık bakire bir rahibe olmasını engelleyen ve geleceği görebilmesine karşın kimsenin ona inanmamasını sağlayan bir lanet vermiştir güzeller güzeli Kassandra’ya... Ve gerçekten de böyle olur. Troya Savaşı’nın sonuçlarını görür, Troyalılar için çok kötü şeyler olacaktır. Herkesi uyarmaya çalışır ancak laneti yüzünden kimse ona inanmaz. Troyalılar savaşı kazanmış gibi görünür, Kassandra çok mutlu olur ancak her şey daha sonra ortaya çıkar. Akhilleus ve askerleri bir tahta atın içine gizlenerek Troya’ya girer. Gece olduğunda tahta atın içerisinden çıkarak herkesi katleder, kadınlara tecavüz ederler (buna Kassandra da dahildir, böylece diğer lanet de gerçekleşmiş olur) ve savaşı kazanırlar. Troya savaşında Yunan güçlerine komuta eden Sparta kralı Agamemnon, Kassandra’yı savaş esiri olarak Sparta’ya götürür ve kendisine cariye yapar. İkisinin yakınlığını kıskanan Agamemnon’un karısı bir süre sonra Kassandra’yı öldürür. Ve artık bu durum yani söylendiğinde kimse tarafından inanılmayan fakat sonrasında gerçekleşerek üzücü durumlara sebebiyet veren olaylar Kassandra Sendromu ile ifade edilmektedir.
“…ama şimdi kabul etmemiz gerekir ki, insanın insana yapabileceği zulmün sınırı yok…”
Kitaba dönecek olursak… Yukarıda kısaca bahsettiğim olayları Kassandra’nın kendi ağzından okuyoruz, bütün bunlar başına geldiğinde neler hissettiğini, neler yapmaya çalıştığını görüyoruz. Bir kadın olarak ne sıkıntılar çektiğini, sadece kendisinin değil tüm Troyalı kadınların neler çektiklerini, savaşın diğer yüzünün ne kadar acımasız olabileceğini gösteriyor bize. Bölümlere ayrılmadan, tek bir bölümde yazılmış olan bu kitap erkekler savaşırken kadınların neler çektiklerini gözler önüne seriyor. Ayrıca kısa görünmesine rağmen kendi kendine konuşur gibi yazılması ve tek bir bölüm olması okumayı ciddi derecede zorlaştırıyor. Ne yazık ki akıcı bir kitap değil, dikkati dağıtmadan okumayı gerektiriyor. Sanırım Troya Savaşı hakkında bilgi edindikten sonra okumak daha doğru olur, çünkü tüm hikaye bu savaş etrafında şekilleniyor.
Bir mitolojik kitabın incelemesinin daha sonuna geldik. Herkese keyifli okumalar ve mutlu haftalar diliyorum… Yeni kitap incelemesinde görüşene dek hoşça kalın…
Kaleme alan, Öznur Biçer
Kassandra, Christa Wolf, İş Bankası Kültür Yay., Modern Klasikler Dizisi